VERGİ CENNETİ Mİ? CEHENNEMİ Mİ? - III
"Kurumlar vergisi mükelleflerinin ödediği vergi tutarları"
Bir önceki yazımızda, 2016 yılı Genel Bütçe Gelirleri/Vergi Gelirleri içindeki Gelir Vergisi rakamları dikkate alınarak, gelir vergisi mükelleflerinin ödediği vergi tutarları analiz edilmiştir.
Bu kez; kurumlar vergisi mükelleflerinin ödediği vergi tutarları analiz edilecektir. Analiz, 2016 yılı Genel Bütçe Gelirleri/Vergi Gelirleri içindeki kurumlar vergisi rakamları baz alınarak yapılacaktır.
I-2016 Yılı Genel Bütçe Dengesi Rakamları:
Aşağıda yer alan tabloda, 2016 yılına ilişkin Genel Bütçe Dengesi rakamları bulunmaktadır:
2016 Yılı Genel Bütçe Dengesi (bin TL)
A-Harcamalar : 568.697.090
1-Faiz Dışı Harcama : 518.450.553
2-Faiz Harcamaları : 56.000.000
B-Genel Bütçe Gelirleri : 536.723.660
1-Vergi Gelirleri : 458.657.754
C-Bütçe Dengesi : (-) 31.973.430
D-Faiz Dışı Denge : 18.273.107
-----
1-Vergi Gelirleri : 458.657.754
Gelir Üzerinden Alınan Vergiler
-Gelir Vergisi : 96.601.685
+Beyana Dayanan Gelir Vergisi : 4.521.456
+Basit Usul Gelir Vergisi : 375.312
+Gelir Vergisi Tevkifatı : 89.749.001
+Gelir Geçici Vergi : 1.955.916
-Kurumlar Vergisi : 42.969.447
+Beyana Dayanan Kurumlar V. : 2.819.803
+Kurumlar V. Tevkifatı : 277.876
+Kurum Geçici Vergisi : 39.871.768
Mülkiyet Üzerinden Alınan Vergiler
-VİV : 619.416
-MTV : 9.985.997
Dahilde Alınan Mal ve Hizmet Vergisi
-Dahilde KDV : 53.985.980
-ÖTV : 120.367.689
+Petrol ve Doğalgaz Ürünleri : 56.296.381
+Motorlu Taşıt Araçları : 18.872.549
+Alkollü İçkiler : 7.903.644
+Tütün Mamulleri : 32.235.133
+Diğerleri : xxx
-BSMV : 11.067.447
-Şans Oyunları : 899.970
-Özel İletişim Vergisi : 4.975.809
Uluslararası Ticaret ve Muamelelerden Alınan Vergi
-Gümrük Vergileri : 9.040.642
-İthalattan Alınan KDV : 76.576.578
xx
xx
II-Kurumlar vergisi mükelleflerinin ödediği vergi tutarları (2016 Yılı):
Kurumlar vergisi mükellef sayısının ülke nüfusu, işgücü, seçmen sayısı dikkate alındığında düşük olduğu tespiti ile bağlantılı olarak; mevcut kurumlar vergisi mükelleflerinin ödediği vergilere de genel olarak bakmak gerekir. Kısaca, kurumlar vergisi mükellefleri ne kadar vergi ödemektedir?
Bir üst bölümde yer alan 2016 yılı Genel Bütçe Dengesine Genel Bütçe Gelirlerinin 536.723.660 milyar lira olduğu, bu gelirlerinin 458.657.754 milyar liralık kısmının ise vergi gelirlerinden oluştuğu görülmektedir. Vergi gelirleri içinde yer alan kurumlar vergisi rakamları ise aşağıya çıkarılmıştır:
-Kurumlar Vergisi : 42.969.447 (bin TL)
+Beyana Dayanan Kurumlar V. : 2.819.803
+Kurumlar V. Tevkifatı : 277.876
+Kurum Geçici Vergisi : 39.871.768
Yukarıda yer alan 2016 yılı Genel Bütçe Dengesine baktığımızda, Genel Bütçe Gelirlerinin 536.723.660 milyar lira olduğu, bu gelirlerinin 458.657.754 milyar liralık kısmının ise vergi gelirlerinden oluştuğu görülmektedir. Vergi gelirlerinin ise 42.969.447 milyar liralık kısmı kurumlar vergisinden oluşmaktadır. Buna göre; kurumlar vergisinin toplam vergi gelirleri içindeki payı; (bin TL)
-Kurumlar Vergisi (1) : 42.969.447
-Toplam Vergi Gelirleri (2) : 458.657.754
-KV/TVG (1/2) : 0,09
Olmaktadır. Görüleceği üzere, 2016 yılında toplanan kurumlar vergisinin, toplam vergi gelirleri içindeki payı sadece 0,09 dur.
III-Genel Değerlendirme:
2016/Aralık itibariyle kurumlar vergisi faal mükellef sayısı 721.524 olup; kurumlar vergisi mükellefinin ödemiş olduğu ortalama kurumlar vergisi sadece (42.969.447 milyar / 721.524 =) yaklaşık 59.553 TL olmaktadır. Diğer taraftan; kurumların çoğunlukla zarar beyan ettikleri, buna karşılık genellikle belli sayıda şirketlerin kurumlar vergisini ödediği görülmektedir. Diğer yandan, hatırı sayılır miktarda paravan şirketin mevcut olduğu da incelemelerde tespit edilmektedir.
Diğer önemli bir husus; Gelir İdaresi Başkanlığı’ nın açıkladığı 2016 yılı vergilendirme dönemi kurumlar vergisi Türkiye geneli vergi rekortmenleri listesidir. Bu listeye göre, kurumlar vergisi mükellefleri tarafından ödenen 42.969.447 milyar liralık verginin, neredeyse 0,44 ‘ünü 100 kurum ödemiştir. Yine, listede ilk 100’ e girenlere bakıldığında, başı çekenlerin bankalar olmak üzere, devlete ait belli kurumlar olduğu görülmektedir. Yine, vergi rekortmeni kurumların yaklaşık 1/4’ ü mükellef bilgilerinin açıklanmasını istememiştir. (*)
Netice de; yıllar itibariyle mükellef sayısında kayda değer bir artış olmadığı hususu; toplanan kurumlar vergisinin toplam vergi gelirinin sadece 0,09 unu oluşturduğu ve kurum başına düşen ortalama ödenen vergi tutarı dikkate alındığında maalesef ülkemizin kurumlar vergisi yönünden cennet olduğu kendiliğinden ortaya çıkmaktadır.
(*) 2016 yılı vergilendirme dönemi kurumlar vergisi Türkiye geneli vergi rekortmenleri listesi
…Bir sonraki yazı
“KDV ve ÖTV yönünden değerlendirme (2016)”
VERGİ MÜFETTİŞLERİ VAKFI
NOT: Konularla ilgili görüş ve önerilerinizi gönderebilirsiniz.
bilgi@vmv.org.tr